Έχουμε
αναλύσει επανειλημμένα ότι ο μεγαλύτερος γεωστρατηγικός φόβος της Άγκυρας είναι
ή ίδρυση ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στα σύνορα της. Κουρδική ανεξαρτησία
στην Συρία και στο Ιράκ, όπου ήδη υφίσταται αυτόνομη κουρδική περιοχή με
πρωτεύουσα την πόλη Αρμπίλ, θα κλιμακώσει γεωμετρικά την πολυετή εσωτερική
σύγκρουση της Άγκυρας με τον κουρδικό πληθυσμό, που κυμαίνεται μεταξύ του 15%
και 25% του συνόλου των κατοίκων, μπορεί να συμπαρασύρει σε εξεγέρσεις και
άλλες εθνικές μειονότητες της τουρκικής επικράτειας, αλλά κυρίως δύναται να
οδηγήσει σε απόσχιση κουρδικών επαρχιών της νοτιοανατολικής Τουρκίας.
Η
Άγκυρα λοιπόν αντιμετωπίζει κυρίως με τους Κούρδους ένα πολιτικό και εθνικό
πρόβλημα. Οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή φέρνουν την Άγκυρα
αντιμέτωπη με τους
Κούρδους Πεσμεργκά του Ιράκ, με τους Κούρδους του κόμματος PYD (Partiya Yekitiya Demokrat) της Συρίας και τους Κούρδους του PKK (Partiya Karkeren Kurdistan) στο εσωτερικό της μέτωπο. Ο κουρδικός ανταρτοπόλεμος στο
εσωτερικό μέτωπο έχει κλιμακωθεί τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά τις
στρατιωτικές επιτυχίες των Κούρδων στην Συρία και στο Ιράκ εναντίον των
τζιχαντιστών. Η κλιμάκωση αυτή του κουρδικού αγώνα τροφοδοτήθηκε και από την
υποστήριξη της Τουρκίας προς τους τζιχαντιστές, κάτι που έγινε ευρέως αντιληπτό
στην πολιορκία της κουρδικής πόλης Κομπάνι στην βόρεια Συρία, κοντά στα
τουρκοσυριακά σύνορα, όπου η Άγκυρα παρείχε πλήρη υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος.
Κορωνίδα
των συζητήσεων που είχε ο Ερντογάν με τον Πούτιν το τελευταίο διάστημα ήταν το
ερώτημα εάν οι Κούρδοι θα πρέπει να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για το
συριακό ζήτημα, διαπραγματεύσεις των οποίων ηγείται η Μόσχα στην Γενεύη, την
Αστάνα και το Σότσι. Ο Ερντογάν προσπάθησε να πείσει τον Πούτιν για αποκλεισμό
των Κούρδων από τις συζητήσεις, όμως δεν βρήκε ευήκοα ώτα. Η Ρωσία έχει
καταλάβει ότι χωρίς την συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις του κόμματος PYD της βόρειας Συρίας,
ένα κόμμα του οποίου το στρατιωτικό σκέλος έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στον
συμμοριτοπόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, η οποιαδήποτε διευθέτηση του
συριακού ζητήματος θα έχει ναρκοθετηθεί εκ των προτέρων.
Στις
αρχές Δεκεμβρίου διεξήχθησαν περιφερειακές εκλογές στις κουρδικές επαρχίες της βόρειας
Συρίας (Δημοκρατική Ομοσπονδία της Βόρειας Συρίας), τουτέστιν στις επαρχίες
Τσίζρε, Αφρίν και Ευφράτη. Το PYD για μια ακόμη φορά
αναδείχθηκε η ισχυρότερη δύναμη κερδίζοντας το 92% των ψήφων (συμμετοχή 69%).
Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει την μεγάλη αποδοχή που έχει αυτό το κόμμα
μεταξύ των Κούρδων της Συρίας. Δεν συμμετείχε μεν το 30% των Κούρδων στις
εκλογές, αλλά αυτό το γεγονός οφείλεται στις επικρατούσες μεταπολεμικές
συνθήκες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Δημοκρατική Ομοσπονδία της Βόρειας
Συρίας, σε αντίθεση με την κουρδική αυτόνομη περιοχή στο Ιράκ, δεν
αναγνωρίζεται εισέτι σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ο
Ερντογάν απορρίπτει οποιαδήποτε συμμετοχή των Κούρδων του PYD στις συνομιλίες για
την Συρία, με το σκεπτικό ότι πρόκειται περί τρομοκρατικής οργάνωσης που
πρόσκειται στο εκτός νόμου κουρδικό κόμμα PKK της Τουρκίας. Έτσι ο
Ερντογάν αγνοεί την βούληση του τοπικού πληθυσμού της βόρειας Συρίας , ακριβώς
έτσι όπως αγνόησε την βούληση του μισού πληθυσμού της Τουρκίας στο δημοψήφισμα
για το προεδρικό σύστημα της χώρας του. Ωστόσο η Ρωσία επιμένει στην συμμετοχή
των Κούρδων από την Συρία στις συνομιλίες, κάτι που ωθεί την Άγκυρα σε μια νέα
παραλλαγή της πολιτικής της για το κουρδικό ζήτημα. Ο Τούρκος υπουργός
Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πρότεινε να συμμετέχουν στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων και άλλες κουρδικές ομάδες. Η Τουρκία έδωσε στην Ρωσία
κατάλογο οργανώσεων που «εκπροσωπούν» τους Κούρδους. Στον κατάλογο αυτό σίγουρα
δεν συμπεριλαμβάνεται το κόμμα του Μπαρζανί στο Ιράκ PDK (Partiya Demokrat Kurdistan) και εννοείται δεν συμπεριλαμβάνεται το PYD.
Όμως άλλες κουρδικές οργανώσεις είναι απλά άγνωστες
στην περιοχή και θα είναι εξόχως ενδιαφέρον να δούμε ποιες ομάδες μπορεί να
είναι αυτές. Εν τω μεταξύ διαφαίνεται προσέγγιση της Ιρακινής κυβέρνησης με
τους Κούρδους της βόρειας Συρίας με σκοπό την διασφάλιση των συριακών και
ιρακινών συνόρων, καθώς συμφωνήθηκε η σύσταση κοινού κέντρου ελέγχου. Η
συμφωνία αυτή σαφέστατα και είναι ένα αγκάθι στην πλευρά της Τουρκίας,
προοιωνίζει δε μελλοντική αναγνώριση αυτόνομης κουρδικής περιοχής στην βόρεια
Συρία.
Η
Τουρκία βρίσκεται αυτή την χρονική περίοδο σε απελπιστική κατάσταση αναφορικά
με το κουρδικό ζήτημα, καθώς η δημιουργία αυτόνομων κουρδικών περιοχών στα
σύνορα της θα λειτουργήσει ως επιταχυντικό υγρό πυρκαγιάς στο εσωτερικό της
μέτωπο. Η πλέον τρομερή απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της σημερινής
Τουρκίας είναι οι Κούρδοι, σε μια περίοδο που οι φιλοδοξίες της Ρωσίας αλλά και
οι γεωπολιτικές συγκυρίες ενισχύουν στρατιωτικά και διπλωματικά την επιδίωξη
αυτού του λαού για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία.
Η
Τουρκία βουλιάζει καθημερινά βαθύτερα στην κινούμενη άμμο του κουρδικού
ζητήματος και είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει στο μέλλον να αποφύγει να έχει
σύνορα με ένα νέο κράτος με την ονομασία Κουρδιστάν.
Γ. Λιναρδής