Γράφει ο Εθναπόστολος ‘ΙωνΔραγούμης:
«Ποιος
είναι ο τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός!
Να ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των
εθνών. Να πως τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο Μαρξ
πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν
τα έθνη και αυτά μονάχα. Δεν φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει
να είναι πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν
τα έθνη. Οι πολιτισμοί γεννιούνται ο καθένας σε κάποια πατρίδα, σε κάποια εποχή
και σε κάποιο έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός … Δεν μπορεί κανείς να είναι άνθρωπος
ξεχνώντας την καταγωγή του. Να θυμάται από πού βγήκε, που μεγάλωσε, ποιο έθνος
τον ανέθρεψε. Αυτό θα πει ελευθερία!».
Οι
πολιτισμοί λοιπόν
σύμφωνα με τον Ίωνα Δραγούμη γεννιούνται από τα έθνη, έχοντας
σημείο αναφοράς μια Πατρίδα που αποτελεί την κοιτίδα τους. Ή αλλιώς θα λέγαμε
ότι πολιτισμός ονομάζεται η συλλογική
ετερότητα της ιστορίας ενός έθνους και μιας εποχής. Και ότι αυτή η
δυνατότητα του έθνους να αναπτύσσει ανεμπόδιστα τη συλλογική του ετερότητα,
δηλαδή τον δικό του πολιτισμό, ονομάζεται ελευθερία. Καθώς και ότι η ελευθερία του έθνους είναι η βασική προϋπόθεση
για την ελευθερία του ατόμου.
Κατά την αντίστροφη λογική αν το άτομο δεν
ανήκει σε ένα έθνος ή το έθνος εμποδίζεται στην ανάπτυξη του δικού του
πολιτισμού και υποχρεώνεται στην υιοθέτηση ξένων πολιτισμικών προτύπων, ούτε το έθνος μπορεί να λογίζεται ελεύθερο,
ούτε το άτομο.
Η
συγκρότηση του εθνικού κράτους είναι φωτεινός σταθμός στην πορεία του ανθρώπου
προς την ελευθερία. Όχι βέβαια οποιουδήποτε εθνικού κράτους, αλλά ενός κράτους
που να μπορεί να εξασφαλίσει την έννοια του «εθνικού», όπως την επινόησε το
ελληνικό πνεύμα μέσα από την λειτουργία της «πόλεως». Δηλαδή ενός κράτους που να εξασφαλίζει τη βιοτική συνύπαρξη των ανθρώπων με τρόπο
συμβατό προς την κοσμιότητα και αρμονία του σύμπαντος. Που να καλλιεργεί τη
δυναμική ζωτικών δεσμών συναλληλίας του έθνους του και την από κοινού μέθεξη
στο λόγο και
σε βιοματικές εμπειρίες του λαού του, που να οδηγεί τους πολίτες του στην
ανάπτυξη το εγώ μέσα από το εμείς.
Γράφει ο
Γερμανός φιλόσοφος, ιστορικός και θεολόγος Φρήντριχ Σλαϊερμάχερ (1768-1834):
«Πόσο λίγο σεβασμό αξίζει ο άνθρωπος που περιπλανάται άσκοπα εδώ
και εκεί χωρίς την άγκυρα του εθνικού ιδεώδους και της φιλοπατρίας … Πόσο
πληκτικό συναίσθημα είναι η φιλία που στηρίζεται σε προσωπικές ομοιότητες και
προτιμήσεις και όχι στο αίσθημα κάποιας ευρύτερης κοινής ταυτότητας, για χάρη
της οποίας θα άξιζε να θυσιάσει κανείς ακόμη και τη ζωή του! Πόσο εύκολα
χάνεται η μεγαλύτερη πηγή περηφάνιας για τη γυναίκα που δεν μπορεί να αισθανθεί
ότι τα παιδιά της δεν τα γεννάει ούτε τα ανατρέφει μόνο για την ίδια αλλά και
για την πατρίδα! Πόσο φτωχή είναι όποια δεν συναισθάνεται ότι όλες οι
μικροφροντίδες του νοικοκυριού της αποτελούν μέρος κάποιου ευρύτερου συνόλου
και παίζουν το δικό τους ρόλο στην ενότητα του λαού της!
Μιλάμε
δηλαδή για ένα Εθνικό Κράτος που δεν καλλιεργεί τον ατομοκεντρισμό, αλλά
επιχειρεί το φτάσιμο του αληθούς μέσα
από την ελευθερία που γεννά η υπέρβαση του ατομοκεντρισμού και της ιδιοτέλειας
και ο πρωτογονισμός των ενστικτωδών ενορμήσεων.
Είναι αδύνατον λοιπόν μια πολυπολιτισμική κοινωνία να παράγει Πολιτισμό με την ελληνική έννοια του
όρου.
Γιατί αυτό απαιτεί ουσιαστική μετοχή στις σχέσεις κοινωνίας της ζωής, σημαίνει ο Λαός να λειτουργεί ως εντολοδόχος και
διαχειριστής του Έθνους. Πράγμα που η διαφορετική ιεράρχηση των αναγκών ατόμων
διαφορετικής φυλετικής προέλευσης δεν το επιτρέπει. «Ισόψηφοι μεν και ουχ ομόφυλοι,
έκαστος τα εαυτώ σπεύδει», γράφει χαρακτηριστικά ο Θουκιδίδης.
Τα ίδια
άτομα στις δικές τους πατρίδες, θα μπορούσαν ενδεχομένως να το επιτύχουν. Γιατί ζώντας σε ένα περιβάλλον
όπου μπορεί να λειτουργήσει η κοινή στοχοθεσία, όπου μπορούν να υπάρξουν οι
απαραίτητοι ζωτικοί δεσμοί συναλληλίας, εναπόκειται πλέον στους ίδιους να
επιλέξουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτισμικής τους φυσιογνωμίας, τον τρόπο
και τη διαδρομή για την πραγμάτωσή του.
Βασική
μονάδα ανθρώπινου πληθυσμού που δικαιούται να αυτοκυβερνάται είναι το Έθνος και
βασική πολιτική μονάδα για την διοίκηση των ανθρώπινων κοινωνιών το κράτος. Η
σύμπτωση εθνικής και πολιτικής μονάδας στη βάση της αρχής : «κάθε έθνος δικό
του κράτος», είναι η πεμπτουσία της πολιτικής ελευθερίας του ανθρώπου, η
πεμπτουσία της εθνικιστικής οπτικής.
Για αυτό
και η αυτόνομη πολιτική υπόσταση ενός έθνους είναι πάγιος στόχος της
εθνικιστικής ιδεολογίας. Γιατί μέσα από την κατοχύρωση της ελευθερίας της
εθνικής κοινότητας, κατοχυρώνεται τόσο η προσωπική ελευθερία, όσο και οι
προϋποθέσεις πραγμάτωσης των οραμάτων του έθνους.
Εθνικό
κράτος πρωτίστως σημαίνει διασφάλιση των ελευθεριών του λαού και του έθνους.
Τόσο έναντι των εξωτερικών εχθρών, με την αποτρεπτική ικανότητα, όσο και έναντι
των εσωτερικών αντιθέσεων δια των πολιτικών θεσμών. Είναι αυτό που καθιστά
αποτελεσματικότερη την αντιμετώπιση των κοινών αναγκών, διαφυλάσσοντας
ταυτόχρονα την κυριαρχία του νόμου επί των ατομικών και ομαδικών, ντόπιων και
ξένων συμφερόντων.
Σημαίνει
επίσης ότι εθνική και κρατική ιδεολογία έχουν συνενωθεί και αλληλοτροφοδοτούν
την ίδια εθνοκρατική ταυτότητα. Την πιο φυσική, αρχέγονη και διαρκή ταυτότητα
στην ιστορία της ανθρωπότητας, την εθνική ταυτότητα.
Αν η
Ευρώπη εδώ και εβδομήντα χρόνια έχει ειρήνη είναι γιατί συγκροτείται ακόμη από
εθνικά κράτη. Η παγκοσμιοποίηση δεν έχει καμιά σχέση με το όραμα της
οικουμενικής συνεννόησης και συνύπαρξης, που χρησιμοποιεί ψευδεπίγραφα. Δεν
έχει σχέση με το ηθικό όραμα της ανθρώπινης αλληλεγγύης που προτάσσει σαν
κάλυμμα των δόλιων προθέσεων των εμπνευστών της. Δηλαδή των Μακ Ντόναλντς, του CNN,
των ξενοδοχειακών αλυσίδων, των πολυεθνικών και των χρηματιστηριακών παιγνίων.
Αυτοί που παρουσιάζονται σήμερα σαν αλληλέγγυοι των κατατρεγμένων του κόσμου, είναι αυτοί που
τους έφεραν σε αυτήν την κατάσταση και τώρα προσπαθούν να διαλύσουν τα εθνικά
κράτη για να εμποδίσουν την οργή να γίνει ποτάμι και να τους «πνίξει».
Αλλά ο
πλούτος του κόσμου είναι οι διαφορές του, η ποικιλότητά του. Όπως όμως το
καθένα από τα έργα του Θεού αποτελεί μέρους του Όλου, ενώ ταυτόχρονα το ίδιο
είναι ένα Όλον, φέροντας το θείο χαρακτήρα του προορισμού του, έτσι και τα έθνη δεν πλάστηκαν για γίνουν υλικά στη
χοάνη ενός αλλόκοτου τεχνητού οικουμενικού είδους.
Αυτή
λοιπόν η ποικιλομορφία του κόσμου κινδυνεύει σήμερα από την επιτηδευμένη ομοιομορφία της
παγκοσμιοποίησης. Την μίμηση και την επιβολή μιας εισαγόμενης
κανονικότητας, που οδηγούν στην ασυμμετρία, την ανισορροπία και την πνευματική
στειρότητα ανέστιων ατόμων, που κινούνται παρασιτικά από τον ένα πολιτισμό στον
άλλον, χωρίς να νοιώθουν κανέναν.
Γράφει ο μέγας
Σίλλερ:
«Το έργο του Θείου Καλλιτέχνη σέβεται τη μοναδική αξία κάθε
επιμέρους τμήματος της Δημιουργίας. Και το βλέμμα με το οποίο Εκείνος τιμά κάθε
σπίθα ενέργειας, ακόμη και στο ταπεινότερο πλάσμα, αποτυπώνει τη δόξα Του μαζί
με την αρμονία του απέραντου συνόλου».
Τα
πολυεθνικά κράτη είναι οντότητες αφύσικες και καταπιεστικές, είτε γιατί σε
αυτές συνήθως ένα έθνος επιβάλλεται με τη βία, είτε επειδή νοθεύεται η
πολυμορφία και η εθνική ταυτότητα με την παρεμπόδιση της καλλιέργειας της
εθνικής πρωτοτυπίας.
Ελεύθεροι και ίσοι μόνον στο Εθνικό Κράτος υπήρξαμε, καθ’ όλη
την ανθρώπινη ιστορία και μόνο σε αυτό μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε
ελεύθεροι.
Α.Κ.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ